Оқу ісінің меңгерушісі: Жармуханов А.К
Күні: 6.02.2017
Сынып: 6 «а», «ә»
Пәні: Қазақ тілі
Сабақтың тақырыбы: Есімше. Есімшенің жасалуы
Сабақтың мақсаты:
Есімше. Есімшенің жасалуы туралы түсінік беру;
Оқушылардың тілін , ойын , сөздік қорын молайту, есте сақтау қабілеттерін дамыту.
Оқушыларды ұқыптылыққа, әдемі, таза жазуға баулу.
Сабақтың түрі: жаңа тақырып
Сабақтың көрнекілігі: суреттер, кеспе қағаз, таблица
Сабақтың әдісі: сұрақ – жауап, талдау,
Пәнаралық байланыс: ана тілі,әдебиет,тарих
І. Ұйымдастыру кезеңі.
1.Сәлемдесу.
2.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу
3.Сабаққа зейіндерін аудару
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. 238-жаттығу / 196-жаттығу. Қатемен жұмыс жасату.
ІІІ.Жаңа тақырып. Есімше. Есімшенің жасалуы
| Есімнің де (зат есім, сын есім,сан есім) қызметінде қолданылады. | Етістіктің де қызметінде қолданылады. | ||
| Білетін (қандай?) әндеріңді айтыңдар. Оқыған (кім?) -жетер мұратқа Көрмес (кім?)түйені де көрмес Ерінген (кім?)қалар ұятқа, | Ақмарал ағылшын тілін жақсы білетін (не істейтін?) Асыл бұл кітапты талай оқыған. (не істеген?) Көрмес түйені де көрмес (не істемес?) Қарағайға қарап тал өсер, (не істер?) | ||
| Есімшелер зат есім сияқты тәуелденеді, септеледі, көптеледі, жіктеледі. | |||
| Ереже: Есімдер сияқты түрленіп, сөйлемде есімнің де, етістіктің де қызметінде қолданылатын етістіктің түрі есімше деп аталады. | |||
| Есімше тұлғаларына "емес" , "жоқ" сөздері тіркесіп, болымсыздық мағына беріледі: барған емес, барған жоқ, барар емес, бармақ емес, баратын емес | |||
| Есімше етістіктің негізгі және туынды түбірлеріне ,сондай -ақ етіс және болымсыз етістік тұлғаларына төмендегідей жұрнақтар жалғану арқылы жасалады. | |||
| 1 | -ған,-ген,-қан,-кен: | Күткен,күтпеген, күткізген, күткіздірмеген, сыйлаған, сыйламаған, сыйласқан, сыйлатқызған. | |
| 2 | -атын,-етін,-йтын,-йтін: | Жазатын, жаздыратын , жазбайтын, жазылатын, сызатын, айтатын, кесетін, келетін, білетін, ойлайтын, ойнайтын, сөйлейтін, көрмейтін | |
| 3 | -ар,-ер,-р,-с: | Алар, барар, тозар, берер, жүрер, келер, қарар, санар, жасар, ойнамас, сөйлемес, көрмес, | |
| 4 | -мақ,-мек,-бақ,-бек,-пақ,-пек: | Бармақ, тарамақ, бермек, жүрмек, қазбақ, аттанбақ, сүйенбек, көрінбек, айтыспақ, жарыспақ, сөйлеспек, кездеспек | |
ІV. Оқулықпен жұмыс.
Атамұра 199-жаттығу. Мәтінді көшіріп, есімшелерді табыңдар.Түбірі мен қосымшасын ажыратып айтыңдар.
239-жаттығу. (жазбаша). Көп нүктенің орнына тиісті есімшелі сөздерді қойып, көшіріп жазыңдар.
240-жаттығу. (ауызша) .Есімшелерді тауып, қандай жұрнақтар арқылы жасалып тұрғанын көрсетіңдер.
| Таласқандар (кімдер?) | Жеткен ,болғанмен ,болған емес |
| Доғаланған (қандай?) иіні | Дейтінім ,өлшеген,басқан жоқ,жауғанда, сасатын, басатын, жететін ,кететін, өтетін, |
241-жаттығу. (ауызша) Бала бидің сөзін жаттап алыңдар, есімшені анықтаңдар. (дегенім)
242-жаттығу. (ауызша) Төмендегі етістіктерге есімшенің жұрнағын жалғай отырып, тапсырманы орындаңдар.
| 1-топ | 2 -топ |
| Тексер (тәуелде), жеткіз (жікте) | Айналыс (жікте) , келген (септе) |
243-жаттығу. (жазбаша) Төмендегі нақыл сөздерді көшіріп жазыңдар. Есімшелерді табыңдар.Олардың қандай жұрнақтар арқылы жасалып тұрғанын анықтап астын сызыңдар.
V.Сабақты бекіту 1.Есімше дегеніміз не? (ережесі)
2.Есімшенің жасалу жолы (жұрнақтары, мысалы)
VІ.Үйге жұмыс. Арман ПВ-245-жаттығу. /атамұра-200-жаттығу
| 1 | -ған,-ген,-қан,-кен: | Біт-кен,шық-қан,аспа-ған, жет-кен-де |
| 2 | -атын,-етін,-йтын,-йтін: | Таусылма-йтын ,тартылма-йтын, қурама-йтын |
| 3 | -ар,-ер,-р,-с: | Бағала-р, жағала-р, |
| 4 | -мақ,-мек,-бақ,-бек,-пақ,-пек: |
|
