Тәрбие сағаты: «Ұлдан ұлағат ,қыздан инабат»
Мақсаты: Пікір сайыс тудыра отырып өз ойларын дәлелдеп, ойларын анық айтуға ,өз бетінше ойлай білуге дағдыландыру.
Оқушыларды қайрымдылыққа ,әдептілікке, инабаттылық, кішіге қамқор болуға тәрбиелеу.
Көрнекілігі: Нақыл сөздер, сөзжұмбақ,слайд арқылы дайындалған материалдар.
1.. Ұйымдастыру бөлімі.
2. Адамның жақсы жаман қасиеттері. Сен қандайсың?
3. Атадан ұлағат, анадан ғибрат.
4. Бабалар баланы қалай тәрбиелеген .
5. Ырым –тыйым –ұлағат көзі.
6. Сұрақтар арқылы ойтолғау.
7. Қорытындылау.
Барысы:
Мұғалім: Қазіргі заманда қыз тәрбиесі мен ұл тәрбиесіне ерекше мән беруді қажет етеді.Ұл тәрбиелей отырып,жер иесін тәрбиелейміз,қыз тәрбиелей отырып, ұлтты тәрбиелейміз-деп бекер айтпаса керек. Халқымыздың ерте кезден- ақ Адамгершілікті, әдепті жоғары бағалай білген. Отбасы-қоғамның бір бөлшегі, ал отбасының алтын қазығы-әйіл адам. Бесігінде жақсы тәрбие алған үлгі- өнеге көрген қыз бала қайда болса да келін болғанда да көргендігін көрсетеді.Ал жақсы тәрбие алған үлгі өнеге көрген қыұлдар жау келгенде де жайдақ тақа мініп шабатын өжет,батыл, адал, жеріне туған халқына ыстық ықыласты, үлкенге де , кішіге де қамқор бола білген ғой. Әдептілік,инабаттылық сыйлау жағынан халқымыз алдыны жан салмаған. Бір өкініштісі уақыт өткен сайын осынау асыл қасиеттерімізден айырылып бар жатқандаймыз. Ұлттың ізгі дәстүрімізді ескіліктің қалдығы деп мұрын шүйіре қармай,осы заманға лайықтысын таңдап алып,инабатты қыз ұлағатты ұл тәрбиелеу ата-ананың да ұстаздар қуымының да міндеті.
2. Атадан ұлағат , анадан ғибрат.
1-оқушы: «Ата-балаға сыншы» демекші ,әке өз балаларының жеке ерекшеліктерін қандай іске өнерге бейімділігін ерте аңғарып, шамасы келгенше баласының бойындағы табиғи қасиеттерін дамытуға күш салған.
2-оқушы: Парасатты әке балаларына ата-бабаларының іс-әрекетінің үлгі боларлық өнерін айтып, ағайынның туыстық жақындық қатынасын түсіндіріп ата тегі туралы айтып отыруды парыз санаған.
3-оқушы: Ұл бала –қазақта шаңырақ иесі, ер азамат , ата-ананың түтінін түтетуші . Ер бала өз ата-анасына ,іні-қарындастарына қамқоршы , ел қорғаны болып саналады.
4-оқушы: Ер бала еңбекке ерте бейімделеді сөйтіп ауылдың ересек балаларымен ,құрбыларымен ,ағалары,әкелерімен бірге шаруашылыққа қарауға ,әңгіме тыңдап, ертегі айтуға өлең айтып, ән салуға бейімделген. Демек қазақ халқының жігіті сегіз қырлы, бір сырлы болсын дегені тегін емес.
5-оқушы: Қазақ отбасында ер баланы тәрбиелеуде әкенің рөлі үлкен .Сондықтан өз ұлыңа бар өнерін ,естіген –білгенін түгел үйретуге тырысқан. Алегер әр ұл өз тарапынан ағаға ,әкеге еліктеген.
6-оқушы: Қыз бала анасының тәрбиесінде болған. Қыз қылығы түзде демекші той- томалақ ,көп адам жиналған жерде көзге түседі, сыналады. Ондайда өзінің ұстамдылығымен , сергек – сезімталдық ептілігімен , сөзге ұсталығымен көзге түсіп, жұртты тамсандырған.
7-оқушы: Қызға қырық үйден тыйу дегендей қыз баланы тәрбиелеуде тәртіптіерді өте қатты ұстанып отырған . Әсіресе ырым- тыйымдарды қатаң ұстанған.
Адамның жақсы жаман қасиеттері.
Сен қандайсың?
Кемшіліксіз адам жоқ .Алдымен адам өзін жақсы білу қажет. Ол үшін өзіңді –өзің мұқият тексер ,толық зертте . Осыдан барып өзіңді-өзің тәрбиелеу, өзіңді дамыту, өзіңді-өзің жетеілдіру басталады. Өзіңе –өзің баға беруге әркімнің батылы жетпейді.
Кейбіреуі өзіне өте жоғары баға береді, ал өте төмен баға беру- санасының төмендігін ,өзіне сенбейтіндігі.
Нағыз адамға тән қасиеттер.
1.Ұғымды ,ойлы ететін зерде –зейінің.
2. Сені өрге сүйрейтін –өнер-өрісің.
3. Тек ілгері бастайтын –талабың.
4. Ешқашан алдамайтын -тапқырлығың
5.Қиындықта саналатын –қайратың
6. Бәрінен де күшті- Білімің.
«Ер жігіттің »айнымас серіктері:өмірлік жарың, міңген атың-пырағың, парасатты –ақылың,.
Жігіттің жолын кесіп аяғына тұсау болатын жаулары
1. Жалқаулық
2. Аңқаулық
3. Жасқаншақтық
4. Пасықтық
5. Су жұқпас сұйықтық
6. Өсекшілдік
7. Мылжынды
Осы қысқа өмірде орны толмайтын үш нәрсе бар.
Ол-ата, ана , бала. Бір ұрпақ келіп ,бір ұрпақ кетеді. Бірақ жер бетінде өмір өлмейді, өмірді бала қосады.
«Ырым-тыйым- ұлағат көзі»
Қазақтың ырым –тыйымдары.
Ұнасын, ұнамасын, Айтқан сөзді бағамда,
Бұзба құстың ұясын. Күлме кемтар адамға.
Ұқсама теңтек балаға ,
Пышақтың жүзін жалама.
Шаршасаң сәл- пәл аялда ,
Бірақта жерді таяңба.
Құр беталды ермекке ,
Бос бесікті тербетпе.
Жақтыр, мейлің жақтырма,
Нанды жерге лақтырма.
Жоқ әдетті шығарма,
Түнде көлден су алма.
Адамдарды санама.
Түнде айға қарама.
Ақыл-есің бүгінде,
Кісіге қарап түкірме.