Түзусызықты теңайнымалы қозғалыс кезіндегі жылдамдық және орын ауыстыру.Жылдамдықтың графигі.

19.09.2016 физика 9 - сынып

Сабақтың тақырыбы: Түзусызықты теңайнымалы қозғалыс кезіндегі жылдамдық және орын ауыстыру.Жылдамдықтың графигі. Түзусызықты теңайнымалы қозғалыс кезіндегі дененің бастапқы жылдамдықсыз орын ауыстыру. Есептер шығару.

Сабақтың мақсаты: Білімділік: оқушыларға тең айнымалы қозғалыс туралы түсінік тереңдету;

Дамытушылық: оқушылардың алған білімдерін есеп шығаруда қолдана білу дағдыларын қалыптастыру, дамыту;

Тәрбиелік: іздемпаздыққа, ұқыптылыққа, тездікке баулу.

Сабақтың түрі : бекіту сабағы

Сабақ әдісі : Блум таксономиясы.

Сабақтың көрнекілігі : интерактивті тақта, слайдтар, семантикалық карта, сәйкестендіру, тапсырмалар.

Сабақтың жоспары: 
І. Ұйымдастыру бөлімі (3 мин.) 
1). Оқушылармен амандасу, түгелдеу, оқу құралдарын тексеріп, сабақтың мақсатымен таныстыру.
ІІ. Негізгі бөлім (40 мин.) 
Б.Блум жүйесі «Оқыту – екі есе оқу» технологиясы білім мен қабылдауды 6 деңгейге бөлінетіндіктен, сабақтың жоспары 6 кезеңнен тұрады: 
1. Білімділік - ақпараттық деңгей. (бұрынғы білімді еске түсіру) (5 мин)

«Миға шабуыл» (деңгейлік сұрақтар)
2. Түсіну – тезаурустық деңгей (алған білімді пысықтау) Мәселені шеш! (10мин)

«Ел ертеңі білімді ұрпақ»; Оқулықпен жұмыс.
3. Қолдану – методикалық деңгей. (алған білімді өмірде қолдануға үйрету)

(10 мин.) Жасырын әріптерді тап! «Физикалық эстафета ойыны»

4. Талдау (анализ) – технологиялық деңгей (Бұрынғы білім негізін пайдалана отырып, жаңа проблеманы шешу). (10 мин.) Тез ойлай білеміз бе? «Кім жылдам?» (Сәйкестікті анықта) «Физикалық дуэль»
5. Жинақтау (синтез) – зерттеушілік деңгей (жалқыдан жалпыға, жеке бөлшектерден жаңа дүние жасау). «Өтілген тақырыпты бекіту» (5 мин.) Тест.

ІІІ. Қорытындылау бөлімі (2 мин.) Рефлексия

IV Бағалау (2 мин.) 

V Үйге тапсырма (1 мин.) 

1. Ұйымдастыру бөлімі. Оқушыларды түгелдеу , сабаққа ынтасын аудару; Сабақтың мақсатымен таныстырып, нұсқау беру.

2. Негізгі бөлім (40 мин.) 
Б.Блум жүйесі «Оқыту – екі есе оқу» технологиясы білім мен қабылдауды 6 деңгейге бөлінетіндіктен, сабақтың жоспары 6 деңгейден тұрады: 

І. Білімділік - ақпараттық деңгей. (5 мин)

«Миға шабуыл»

№1. Суретте кескінделген орын ауыстыру векторының х

осіндегі проекцияларының таңбаларын анықтаңдар. Осылай

орын ауыстырғанда дененің координаталары қалай өзгереді?

№2. Дененің жүрген жолының мәні тым үлкен болып, ал орын

ауыстыру векторының модулі өте аз болуы мүмкін бе? Мысал

келтіре отырып дәлелдеңдер.

№3. Суретте Г.Х.Андерсеннің «Түймеқыз»

ертегісі бойынша диафильмнің кадры

көрсетілген. Кадрдегі текстің физика

тұрғысынан дұрыс емес екендігін

түсіндіріңдер.

Түймеқыз ағыспен аға берді. Ағыс қатты болғандықтан, бақа Түймеқызды қуып жете алмады.

ІІ. Түсіну – тезаурустық деңгей (алған білімді пысықтау) Мәселені шеш!

• тең айнымалы қозғалыс туралы түсінік беру: оның тең үдемелі, тең баяулайтын қозғалыстар д/аталатын түрлері туралы бірнеше мысалдар келтіре отырып түсіндіру;

• жылдамдықтың өзгеру шапшаңдығын сипаттау үшін қоданылатын физикалық шамамен, оның формуласымен, өлшем бірлігімен жеке-жеке таныстыру:;

• Үдеудің формуласынан жылдамдықты тапсақ: . Координата осьтеріндегі проекциялары енетін теңдеуді түрінде жазуға болады.

• формуласынан барлық үш вектор (_, _o, а) бір түзудің (х_о )бойында жатқандықтан, олардың проекцияларының модульдері векторларының өздерінің модульдеріне тең болады.

• Егер _o және а векторлары проекцияларының таңбалары бірдей болса, онда дене жылдамидығының модулі уақыт өтуімен артады.

• Егер _o және а векторының проекцияларының таңбалары қарама-қарсы болса, онда дене жылдамдығының модулі уақыт өтуімен кемиді.

ІІІ. Қолдану – методикалық деңгей. (алған білімді өмірде қолдануға үйрету)

(10 мин.) Жасырын санды тап! «Физикалық эстафета ойыны» 4-жаттығу

№33. Автомобиль жылдамдық алып қозғала бастаған кезіндегі жылдамдықтың уақытқа тәуелділігі _x=0.8t теңдеуімен берілген. Жылдамдықтың графигін салыңдар және автомобильдің бесінші секундтың аяғындағы жылдамдығын табыңдар.

_ (м/с)

Шығарылуы: 100

Берілгені: _x =0,8 t; t_o = 5с Шешуі: _x(t_o )=0,8·5=4 м/с

Табу керек: v_x(t_o ) - ? 50

Жауабы: _x(t_o )=4 м/с t(с)

20 40 60 80 100

№34. Поездың жылдамдығы 20 с ішінде 72-ден 54 км/сағ –қа дейін кеміді. Жылдамдықтың уақытқа тәуелділігінің формуласын жазыңдар және осы тәуелділіктің графигін салыңдар.

v(м/с)

t(с)

№35.

Суреттегі жылдамдық графигін пайдаланып бастапқы жылдамдықты, төртінші секундтың бас кезіндегі және алтыншы секундтың аяқ кезіндегі жылдамдықты табыңдар. Үдеуді есептеп шығарыңдар және _x = _x(t) тәуелділігінің теңдеуін жазыңдар.

Шығарылуы:

Сергіту сәті

IV. Талдау (анализ) – технологиялық деңгей (Бұрынғы білім негізін пайдалана отырып, жаңа проблеманы шешу). (10 мин.) Тез ойлай білеміз бе? «Кім жылдам?» «Физикалық дуэль»

- тең айнымалы қозғалыс деп қандай қозғалысты айтады?

- тең айнымалы қозғалыс кезінде жылдамдық қалай өзгереді?

- үдеу дегеніміз қандай физикалық шама?

- үдеу қандай формуламен өрнектеледі және оның өлшем бірлігі қандай?

- үдемелі қозғалыстың баяулайтын қозғалыстан айырмашылығы неде?

-Үдеумен қозғалатын дененің жылдамдығы нөлге тең бола ала ма?

- Үдеу нөлге тең болғанда (а=0), қозғалыс қандай сипат алады?

V. Жинақтау (синтез) – зерттеушілік деңгей (жалқыдан жалпыға, жеке бөлшектерден жаңа дүние жасау). «Өтілген тақырыпты бекіту» (5 мин.) Тест.

20. графигінде жылдамдығы үлкен дене

1

2

3

A) 1. B) 2. C) 3. D) Үшеуінің жылдамдығы бірдей. E) 2 және 3. {Дұрыс жауап}= A

21. Велосипедшінің жылдамдығының уақытқа тәуелді графигі бойынша бастапқы 4с-тағы үдеуі

A) 12 м/с². B) 6 м/с². C) 3 м/с². D) 4 м/с². E) 9 м/с². {Дұрыс жауап}= C

22. График бойынша дененің үдеуі мен 10 с-тағы орын ауыстыруы

A) -0,4 м/с²; 20 м. B) -0,3 м/с²; 35 м. C) -0,1 м/с²; 25 м. D) -0,2 м/с²; 30 E) -2 м/с²; 40 м.

{Дұрыс жауап}= D

VI. Қорытындылау бөлімі (2 мин.) 

Рефлексия

Бағалау (2 мин.) 

V. Үйге тапсырма. § 30

20. графигінде жылдамдығы үлкен дене

1

2

3

A) 1. B) 2. C) 3. D) Үшеуінің жылдамдығы бірдей. E) 2 және 3.

21. Велосипедшінің жылдамдығының уақытқа тәуелді графигі бойынша бастапқы 4с-тағы үдеуі

A) 12 м/с². B) 6 м/с². C) 3 м/с². D) 4 м/с² E) 9 м/с².

22. График бойынша дененің үдеуі мен 10 с-тағы орын ауыстыруы

A) -0,4 м/с²; 20 м. B) -0,3 м/с²; 35 м. C) -0,1 м/с²; 25 м. D) -0,2 м/с²; 30 E) -2 м/с²; 40 м.

20. графигінде жылдамдығы үлкен дене

1

2

3

A) 1. B) 2. C) 3. D) Үшеуінің жылдамдығы бірдей. E) 2 және 3.

21. Велосипедшінің жылдамдығының уақытқа тәуелді графигі бойынша бастапқы 4с-тағы үдеуі

A) 12 м/с². B) 6 м/с². C) 3 м/с². D) 4 м/с². E) 9 м/с².

22. График бойынша дененің үдеуі мен 10 с-тағы орын ауыстыруы

A) -0,4 м/с²; 20 м. B) -0,3 м/с²; 35 м. C) -0,1 м/с²; 25 м. D) -0,2 м/с²; 30 E) -2 м/с²; 40 м.

{Дұрыс жауап}= D