Сабақтың тақырыбы: Халықтың салт-дәстүрі-болашақ келбеті
Мақсаты:
«Салт- дәстүр», «әдет-ғұрып» ұғымдарының мәнін ашу және оларды сақтап,
құрметпен қарау өркениетке барар жолдағы ұлт болашағын айқындайтын
факторлардың бірі екендігін ұғындыру
Міндеттері:
- әр түрлі салт-дәстүрлер мен әдет-ғұрыптар туралы түсініктерін тереңдету;
- өз халқының дәстүрлерін жалғастыруға ұмтылысын, талабын қалыптастыру;
-халықтың салт-дәстүрін, әдет-ғұрпын сақтап, құрметтеу арқылы білім;
алушыларды ұлтжандылыққа, отансүйгіштікке тәрбиелеу
Көрнекілігі: «Өзін-өзі тану» оқу құралы, әдістемелік құрал, суреттер, оюлар, слайдтар т.б.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Шаттық шеңбері: Барлық студенттер ортаға шығып, шеңбер жасап, бір-біріне сәттілік
тілейді
Ән шашу: Күй
Дәйексөз
«Саналы ел салтын сақтар» (Халық даналығы)
«Алты жыл аш болсаңда, атаңның салтын ұмытпа» (Қазақ мақалы)
Әңгімелесу:
Қазақтың салт-дәстүр, әдет ғұрыптарына қайта оралудың рөлі туралы Елбасы Н. Ә. Назарбаев былай деп жазған: «Әр халықтың өміріндегі терең имандылық пен рухани негіздерге-дәстүрлерге назар аудару керек. Оның халық өміріндегі рөлі еш даусыз. Мәдени дәстүрлер қашан да әлеуметтік қайта түлеудің қайнар көзі болып келеді. Өзінің тарихи-мәдени тамырларына қайта оралу-бұл, әрине оң процесс».
Пікірлесуге арналған сұрақтар:
«Салт-дәстүр» ұғымдарын қалай түсінесіздер?
«Әдет» дегеніміз не?
Кел,оқиық бәріміз!
(мәтінмен жұмыс)
Есіңе сақта!
Қазақ дәстүрі тек атананы ғана емес, жалпы адамды сыйлауға баулиды. Үлкенге сәлем беру, орын беру, кимелеп баса көктеп өтпеу, үйіне келе қалса атын байлап, есік ашып, төрге шығарып, жақсы қабақпен аттандырып салу, меймандос, жолдас-жораға қайырымды болу сияқты дәстүрлер өмір бойы ескермейтін, адамнан адам іштей әмәнда дәметіп тұратын табиғи құлық-мінездер. Бұл мінездерді қорлау-алдымен өзін-өзі қорлау, сыйлау-алдымен өзін-өзі сыйлау.
Рөлдік ойындар
1-топ «Сүйінші»Топтардың өзін таныстыруы (топтың атын қорғайды)
2-топ «Шашу»
3-топ «Байғазы»
Тапсырмалар:
1-топ тұсау кесер рәсімін көрсетеді (өлең шумағын айту)
2-топ құлақ тесу
3-топ тойбастар
Тыныштық сәті
Көздеріңді жұмып , манаураған қалыпқа келіңдер.
Демдеріңді ішке алып сыртқа шығаруға және сыртқа шығарғаннан кейінгі аз үзіліске назар аударыңыздар.
Енді, ойша болашақтағы өмірлеріңе көз тастап көріңіздер. Мейлі бір жылдан, бес жылдан, он жылдан кейін болса . Ал енді қазіргі қмірлеріңізден қандай айырмашылық байқайсыздар. Не сезініп тұрсыздар?
Шығармашылық әрекет (ақырын музыка ойнап тұрады)
Белгілі жазушы-этнограф, қолөнер шебері Сейіт Кежеахметұлы халқымыздың тарихы мен мәдениетін, салт-дәстүрін терең білетін және оны көпшілікке насихаттауда қызықты әрі құнды еңбектер жазып, арнаулы жеке мектеп ашқан санаткер
1-топ 1-тапсырма
С. Кенжахметұлының «Сәлем,қимыл, сезім әдептері» мәтінін оқып талдайды
2-топ 2-тапсырма
Қазақ халқының дастарқан әдебі дәстүрлерінің мәнін ашып түсіндіріңіздер және толықтырыңыздар
3-топ 3-тапсырма
С.Кежахметұлының «Әдет-ғұрып ишаралары» мәтіннің мазмұнын оқып, өзіңіздің жақсы
және жаман әдеттеріңіз туралы айтыңыздар.Жаман әдеттеріңізді қалдыру үшін не мақсат қоятыныңызды әңгімелеңіздер
Тыйым дегеніміз не?
Бала тәрбиесіне байланысты қандай тыйым сөздерді білісіздір?
Даналық тағылымы
Шоң мен Ақтайлақ билерінің емеурін-ыммен «сөйлесулері»
(қазақтың шешендік сөздері оқып талдау)
Жаттығу, сергіту (музыка ойнайды)
Төмендегі жағдайларға байланысты адамның әр түрлі ишараларды(түрлі ым-белгі,тұспал,ишарат кейіп)қолдану жағдаяттарын көрсетесіздер
1-топ 1.Бір істі мақұлдау, қоштау, ризалық.
2. Біреуді менсінбеу, жақтырмай, ұнатпау сәті.
2-топ 1. Адамның ашулы,ызалы күйі.
2. Жеңіске жету сәті
3- топ 1.Ұялу, ыңғайсыздық таныту.
2. Қапы кету, «қап, әттеген-ай» белгісі
«Мақалдың жалғасын тап» ойыны
Ата жолы-адамдық,
Ана жолы-..........
Әдепті дегенше.......десейші.
Ағадан ақыл, данадан..........
Атадан -пейіл,
Анадан-..........
«Бүгінгі сабақта не ұқтық?» ойыны
1-топ Тілші
2-топ Сұхбат беруші
3-топ Сарапшы
Қорытындылау
Халықтың салт-дәстүрі әрбір адамның әдетінен басталады. Олай дейтініміз әдет қайталана берсе әдепке айналады. Ал сол әдепті қауым боп, қоғам боп жиі қайталайтын болса, онда ол халықтың салт-дәстүріне айналады.
Ойлап отырсақ ,әрбіріміздің салт-дәстүрдің қалыптасуына қосатын үлесіміз бар. Содықтан да қолымыздан келгенше жақсы нәрсеге әдеттенейік. Өйткені озық дәстүрлер мәңгі жасайды. Демек, сол дәстүрлерді тудырған ұлт мәңгі есте қалмақ.
« Жүректен жүрекке»
«Қазақы дастарханым»
Әні: М. Ілиясовтікі
Сөзі: Ж. Боранбаевтікі
Бүгінгі ел ішінде
Дәстүрді жалғастырған,
Татулық белгісі ме?
Жағалай малдас құрған.
Қайырмасы
Ей, менің асқар тауым!
Қазақы дастарқаным.
Өзіңсің бақ-берекем,
Ақ қайнар бастауларым.
Анаға ақ пейілді,
Иілсе келің балаң.
Ықылас ізет еткен,
Сыйластық елін табам.
Қайырмасы
Дәм татар талай ғасыр,
Ұрпақтар абайласын!
Кірлетпей таза ұстасын,
Халықтың шар айнасын.
Назарларыңызға рахмет
Сабақтың тақырыбы: Салт- дәстүрлер
Сабақтың мақсаты: Оқушыларға халқымыздың игі дәстүрлерін, ізгі - қасиеттерін, инабаттылық, іскерлік дағдыларын, салт - дәстүрлерді бойларына сіңіру;
1. Білімділік: Қазақ халқының әдет - ғұрпы мен салт - дәстүрлері туралы кең көлемді мағлұмат беру.
2. Тәрбиелік: оқушыларды жан - жақты білімді болуға, салт - дәстүрді құрметтеуге, сақтауға, қонақжайлылыққа, әдептілікке тәрбиелеу.
3. Дамытушылық: ой - өрісін кеңейту, дүниетанымын, этика - эстетикалық талғамдарын, ойлау қабілеттерін арттыру, шығармашылық қабілеттерін дамыту.
Сабақтың әдісі: топтық жұмыс.
Сабақтың көрнекілігі: оқулық, көркем әдебиет, тірек кесте, слайдтар, суреттер, интерактивті тақта бойынша сабақ өткізу.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың әдісі: баяндау, иллюстрациялық түсіндіру, сипаттау, салыстыру, сұрыптау, жинақтау, талдау, интерактивті, тірек белгілері, топтау стратегиясы, ойын элементтерін пайдалану, сұрақ - жауап, қызығушылықты ояту стратегиясы.
Пәнаралық байланыс: тіл, әдебиет, география, әдеп, музыка.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Сәлемдесу
Топтастыру
Мұғалімнің кіріспе сөзі:
ІІ. Сабақтың мақсатымен және жоспарымен таныстыру.
Құрметті оқушылар, ұстаздар!
Біздің бүгінгі сабағымыздың тақырыбы: «Қазақ халқының әдет - ғұрпы мен салт - дәстүрлері».
Кіріспе сөз:
Көптеген ғасырлардың барысында қазақтардың өзіндік бірегей әдет - ғұрыптары мен салт - дәстүрлері қалыптасты. Қазақтардың әдет - ғұрыптары мен салт - дәстүрлері үй ішіндегі отбасылық және адамдардың өзге де топтары арасындағы өзара қарым - қатынастарды қалыптастыруда үлкен рөл атқарды.
1. Қазақтардың қонақжайлылық қасиеті және өзара көмек жөніндегі әдет - ғұрыптары
2. Әдептілік пен сыпайылық әдет - ғұрпы
3. Жасы үлкендерге құрмет көрсету
4. Тамырлық және қоныс таңдау әдет - ғұрпы
5. Отбасы және неке саласындағы әдет - ғұрыптар мен салт - дәстүрлер
6. Бата беру
7. Бала тәрбиесі
І. Ой қозғау. Қызығушылықты ояту кезеңі
1. Салт - дәстүр дегенді қалай түсінеміз?
2. Әдет - ғұрып дегенді қалай түсінеміз?
Дәстүр - латынша жапсыру, жалғастыру - тарих барысында қалыптасып, ұрпақтан - ұрпаққа жалғасып отыратын әдет - ғұрыптар, салт - сана, қоғамдық тәртіп, заң, мұрат пен игілік, мінез - құлық қалыптары және өнегелі өнер болып табылады.
Әдет - ғұрып - дәстүрге айналған жалпыға бірдей қалыптасқан, әр этносқа тән ортақ тәртіп салт - сана.
ІІ. Мағынаны тану
Мәтінмен жұмыс
Әр топқа мәтін таратылады
Әр топқа тарауларды таратып беріп әр топқа тапсырма беру
1 топ. Қазақтардың қонақжайлылық қасиеті және өзара көмек жөніндегі әдет - ғұрыптары
2 топ. Әдептілік пен сыпайылық, үлкендерге құрмет әдет - ғұрпы
3 топ. Тамырлық және қоныс таңдау әдет - ғұрпы
4топ. Отбасы және неке саласындағы әдет - ғұрыптар мен салт - дәстүрлер. Бата беру. Бала тәрбиесі.
ІІ Көрініс көрсету. 1 - топ «Амандық саулық білісу»
2 - топ «Сарқыт беру»
3 - топ «Байғазы»
4 - топ «Бата беру»
(Қарап отырсақ казактың мақалдап сөйлеген сөзінің өзі бір шырайлы, тәрбиелік мәні зор, астарлы. Бұған осы көріністей-ақ көз жеткізген боларсыздар)
ІV Класстер
Тұсау кесер(салт)..
6. Қазақ халқы жаңа туған сәбиге жақсы есімдер мен әйгілі адамдардың атын қойған. Сонымен бірге бала есімін беделді кісілерге қойғызып батасын алған ғұрып қалай аталады? Ат қою(ғұрып)
7. Балалардың төбе шашын ұзартып өсіріп қою қалай аталады? Айдар(ғұрып).
8. Жас балалардың шашын ұстарамен алып тастайды да маңдайына бір шөкім шаш қалдырып, оның жиегін тегістеп қиып қояды. Оны не дейді? Кекіл (ғұрып).
1. Бағалау:
Рефлексия. Қорытындылау.
Үйге тапсырма. Қазақ халқының салт – дәстүрлері мен әдет - ғұрыптарын басқа халықтардың әдет - ғұрыптарымен салыстырып, қосымша материалдар жинақтау
Смотреть курс
×
Международные дистанционные олим
