Өсімдік-тірі организм

Пәннің аты:дүниетану

Уақыты:20.12.16ж

Кабинет:213

Мұғалім: Касымбекова А.И

Сабақтың атауы

Өсімдік-тірі организм

Мақсаты

1.Өсімдік өсу үшін жарық, жылу, ауа, су керек екенін, өсімдіктің тірі ағза екенін меңгерту. Оқушыларды өсімдіктердің алуан түрлілігімен таныстыру, өсімдіктерді топқа бөлуді үйрету.

2.Топпен жұмыс істей білуге және шығармашылық қабілеттерін шыңдай отырып, өз ойларын толық жеткізе білуге дағдыландыру. Сөздік қорларын көбейту.

3. Өсімдіктердің пайдасын біліп, оларды күтіп баптауға, қорғауға тәрбиелеу.

Күтілетін нәтиже

Топқа бейджиктер арқылы бөлу

«Жіп арқылы » үй тапсырмасына шолу жасау

Қызығушылықты ояту 7мин

Үш тілдік баламасы:

Өсімдік-Рlant/плант/-растения

-Ендеше сендер қандай атаулармен бөлініпсіңдер /бейджикте жазулы тұр /

-Қазір араласыңдар , мына бейджиктегі сөздер арқылы 9 адамнан бөлініп тұра қалыңдар.3 партаға отырыңдар!

-Өткен сабақты еске түсірейік.Үйге қандай тапсырма беріліп еді?

-Топырақты қорғау мазмұндау.

-Қазір тақтаға шығамыз

- Осы бізге, адамзат баласына топырақ қажет пе?

- Оның қажеті қандай?

- Соңғы кездері топырақ азып - тозып бара жатыр дейміз. Сонда жеріміз тозып кетпеу үшін не істеу керек?

(Жердің құнарлылығын арттыру керек, тыңайтқыштар себу керек...)

- Осының бәрін бір сөзбен қалай атаймыз?

(Топырақты қорғау деп атаймыз.)

----------------------------------------

-Қазір қай жыл мезгілі? (Қыс)

-Қыс айларын атайықшы

(желтоқсан,қаңтар,ақпан)

-Қазір қай ай?Қыстың нешінші айы?

-Бүгін нешесі?Ауа райы қандай?

-Қыстың келгенін біз қайдан білеміз?

-Қыстың қандай белгілері бар?

(Қар,ашық күн,ала бұлтты,жел,дауыл,тұман,)

-Әр жыл мезгілінің өзінің белгілері бар. Сол белгілерді тауып, артындағы тапсырмасын орындайық.

• Тақырыпты ашу

Ө=30 С=20 і=100 М=40 Д=50 І=60 К=10

-Жоғарыда қандай сөз шықты?

Өсімдік-Рlant/плант/-растения

• Ой толғау:

Өсімдік дегеніміз не?

Өсімдік өсу үшін не қажет?

Өсімдіктің қандай түрлері бар?

-Демек ,бүгін не туралы білеміз?

«Өсімдік –тірі ағза» туралы

-Ендеше сендер қандай атаулармен бөлініпсіңдер : ағаштар, бұталар, шөптектес өсімдіктер

Жаңа сабаққа деген қызығушылықтары оянып,ерекше ынтамен кіріседі.

Мағынаны тану

23мин

ДЖИКСО әдісі

Мәтінді 3 топқа бөліп оқу,мазмұндау

Бұталардың тіршілік формалары өте көп.

Бұталар:2-3жылдан 20-30жылға дейін өмір сүре береді.Бұталар көбіне ,көп діңгекті ,жіңішке болып келеді.

Ағаш-5 топқа бөлінеді:жас,балғын,көп тұрып қалған,толық өсіп жетілмеген,толық өсіп жетілген.

Биіктігі 2 метрден кем болмайды.Көп жылдық өсімдік.Қазақстанда өсетін ағаштардың ең биігі 50метрден аспайды.

Дәптерге түртіп алу /стандарт дәптермен жұмыс/

Тәжірибе жасап көрейік микроскоппен

• Жаңа сабақты түсіндіру.

(тірек-сызбамен жұмыс) - слайд

• Өсімдік – тірі организм.

(слайд көрсету)

-Қазір мәтінді 3 топқа бөліп беремін,әр берілген бөлікті өздерің түсініп оқып мазмұндайсыңдар:

1.Тірі организмдер өседі, дамиды және өледі. Өсімдіктер тұқымнан өседі. Тірі организмдер өскен сайын өзгереді.

2.Тірі организмдер Күн көзінің жарығын, жылуын пайдаланады. Өсімдік Күннің қуатын пайдаланып, өзіне қоректік заттар өндіреді.

3.Тірі организмдер көбейеді. Көбею – бұл тіршіліктің өзіне ұқсас ағзалар шығаруы.

4.Тірі организмдер жасушалардан тұрады. Жасушаларды микроскоппен көруге болады. Жасушаларда организмнің тіршілігіне қажет барлық заттар болады.

Микроскоп – жай көзге көріне қоймаған заттарды үлкейтіп көрсететін шыны құрал.

5.Тірі организмдер өзін қоршаған табиғи жағдайда бейімделеді. Мысалы, ағаштар қыста үсіп кетпеу үшін күз кезінде жапырағын түсіреді.

-Дәптердің 17 –бетін ашып, берілгенін оқып тапсырмаларын орындаңдар

-Әр топ пияздың қабығының жасушаларын көрейік

Тәжірибе жасап көрейік микроскоппен

Ой толғаныс

15мин

1.Талдау жасаңыз:

Ағаш – емен,

бұта – итмұрын,

шөптектес өсімдік – көкнәр.

2.Ұсыныңыз. «Өсімдікті қорғау үшін не істеу керек?»

3.Дәлелдеңіз. «Өсімдік – тірі организм»

Гүлдің үш тілдік баламасын айту

цветок, flower)

• Топпен жұмыс:

• 1-топ: Топтастыру: Өсімдік туралы не білдік?

/соны флипчартқа жазамыз/

2-топ: Венн диаграммасы: «БҰТА -АҒАШ»ұқсастығын,айырмашылығын салыстырыңдар

Бұта: Ұқсастығы : Ағаш:

1.аласа 1.тірі ағза 1.биік

2.діңгегі жіңішке 2.құрылымы 2.жапырағы жалпақ

3.жапырағы сирек 3.тамыры 3.діңі жуан

4.суды көп қажет етпейтін 4.діңі майысады

5.морт сынғыш,қатты

6.көп діңгекті

3-топ: Бес жол өлең шөптектес өсімдік

туралы құрастыр:

Мысалы:қызғалдақ,бақбақ,жусан,беде,жоңышқа т.б

• Сонымен, бүгінгі сабағымыз не туралы болды?

Адам өсімдіксіз өмір сүре ала ма?

Егер жер бетінде өсімдіктер болмаса, не болар еді?

Адам мен өсімдік бірі-бірінсіз тіршілік ете ала ма?

Жұмбақ шешу

Қызыл, сары, ақ түсті

Бұл не екен хош иісті? (гүл)

Гүлдің үш тілдік баламасын айту. (цветок, flower)

Балалар, гүл бізге не үшін керек? (бір-бірімізге сыйлаймыз)

Гүлді бір-бірімізге қай уақытта сыйлаймыз? (мейрамдарда, туған күнінде)

• ,16-желтоқсан қандай мейрам болды? (Тәуелсіздік күні)

Дұрыс, балалар, Тәуелсіздікке біздер Қайрат, Ляззат сынды аға-апаларымыздың арқасында жеттік. Биыл Тәуелсіздік алғанымызға 25 жыл толып отыр. Құрбан болған аға-апарымыздың құрметіне елімізде сол адамдардың ескерткіштерінің жанына гүл шоқтарын қояды. Сондықтан балалар, қазір салған гүлімізді , сыныбымыздың атынан батыр аға-апаларымыздың ескерткіштеріне қойсақ болады !

Тест компьютердегі орындатамын

• Оқушыларды мадақтау, бағалау.

• Үйге тапсырма. 46-48-беттерді оқып, түсінгенін айту.

• Ендеше,табиғатқа ризашылығымызды сөзбен жеткізейік.

- Күн, сәуле шашқаның үшін рахмет!

- Таза ауа, саған рахмет!

- Бұлт, жаңбыр сепкенің үшін рахмет!

- Ағаш, көлеңкең үшін рахмет!

- Жер, саған жомарттығың үшін рахмет!

- Табиғат, сұлулығың үшін рахмет!

Жүрегіндегі осы сабаққа деген ерекше ықыластарын жеткізеді.

Үйге тапсырма

«Өсімдік-тірі ағза» мазмұндау

Күнделіктеріне жазып алады

Бағалау

Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау

Бағалау парақшасын толтырады.

Кері байланыс

Смайликтерді өзі қалаған нұсқаға жабыстырады